تحریک الکتریکی فراجمجمهای (tES) روشی غیرتهاجمی برای تحریک مغز است که میتواند با اعمال یک جریان الکتریکی ضعیف به پوست سر، برای تغییر تحریکپذیری غشای یک نورون استفاده شود و بدین طریق برانگیختگی مغز را تنظیم کند.
به طور معمول، tES مستلزم آن است که درمانگر یک آند و یک کاتد را به پوست سر فرد متصل می کند، که در نتیجه جریان الکتریکی از آند به سمت کاتد جریان مییابد.
گردآوری و تدوین- دنیا نهضت
انواع رویکردهای رایج tES چیست؟
تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (TES) بسته به نوع جریان عبوری از مغز ممکن است انواع مختلفی داشته باشد:
- تحریک جریان مستقیم فراجمجمهای (tDCS)
- تحریک جریان متناوب فراجمجمهای (tACS)
- تحریک نویز تصادفی فراجمجمهای (tRNS)
- تحریک الکتریکی با جریان پالسی (Tpcs )
- تحریک الکتریکی جداره مغز ( CES)
تحریک جریان مستقیم فراجمجمهای (tDCS) میتواند برای کاهش احتمال پتانسیلهای عمل – با قطب منفی کاتدی tDCS – یا افزایش احتمال پتانسیلهای عمل – با قطب مثبت آندی tDCS – استفاده شود.
با تحریک جریان متناوب فراجمجمهای (tACS)، جهت یا قطبیت جریان اعمال شده در یک فرکانس خاص و از پیش تعیینشده تغییر میکند تا بر تغییرات در تحریکپذیری (یا پتانسیل) غشا تأثیر بگذارد.
در تحریک نویز تصادفی فراجمجمهای (tRNS)، جهت یا قطبیت جریان اعمال شده در فرکانس های رندوم و از پیش تعییننشده تغییر میکند تا بر تغییرات در تحریکپذیری (یا پتانسیل) غشا تأثیر بگذارد.
در تحریک الکتریکی با جریان پالسی (Tpcs ) جریان الکتریکی به شکل پالس هایی به مغز فرد وارد می شود و در ارتقا عملکرد مانند یادگیری زبان جدید و یا مهارتی جدید موثر است.
تحریک الکتریکی جداره مغز ( CES) روشی است که از طریق اتصال دو گیره بر گوش فرد جریان الکتریکی بسیار ضعیفی بر مغز وارد می شود و بهترین روش برای بهبود اختلالات خواب می باشد.
تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ( TES ) چه عوارضی دارد ؟
تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ( TES ) عوارض خاصی ندارد و تنها سوزش، خارش و یا قرمز شدن پوست در ناحیه اتصال الکترود به سر ممکن است مشاهده شود. در برخی بیمارن ممکن است احساس سرگیجه، سردرد خفیف و حالت تهوع ایجاد کند که در صورت وجود این علائم کوتاه مدت خواهد بود. همچنین اگر الکترود های دستگاه بر اساس پروتکل های درمانی نیاز باشد نزدیک چشم متصل شوند فرد ممکن است حین جلسه نوعی فلاش نور موقتی جلو چشمانش مشاهده کند که البته این مسئله طبیعی است و خطری ندارد.
البته به یادداشته باشید درصورت مراجعه به مرکزی که از تجهیزات مناسب استفاده نکنند و یا زمان جلسه و جریان دستگاه به درستی تنظیم نکنند ممکن است عوارض جانبی دیگری هم برایتان ایجاد شود.
تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ( TES ) برای چه افرادی مناسب است ؟
این روش در جهت کمک به افرادی که با مشکلات زیر روبرو هستند کارآمد است .
- وزوز گوش
- اختلالات خواب
- افسردگی هایی که به علت یک موقعیت استرس زا ایجاد شده باشد ( مانند طلاق، ورشکستگی و … )
- اضطراب اجتماعی
- مشکلات توجه
- مشکلات حافظه
- اختلالات یادگیری
- درد مزمن
- سکته مغزی ( آفازیا بروکا – آفازیا ورنیکه ) و …
تحریک الکتریکی فراجمجمه ای ( TES ) برای چه افرادی مناسب نیست؟
افراد مبتلا به صرع، زنان باردار ، افرادی که قلب شان باتری دارد، افرادی که مغز خود تراشه دارند، یا کاشت حلزون انجام داده اند و یا هر گونه فلز آهنی در بدن شان دارند ( برای مثال ایمپلنت هایی که دارای هسته آهن هستند) کیس های مناسبی برای درمان TES نیستند.
استفاده از تحریک الکتریکی مغز برای کودکان بالای ۸ سال بلامانع است.
کلام آخر
به خاطر داشته باشید هنگام جلسات تحریک الکتریکی مغز بهتر است هرگونه زیورآلات از جمله گوشواره، پیرسینگ، گردنبند و گیره سر و … را در بیاورید.