مقالات

احساس شکست در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی: چرا به تعویق انداختن و ترس از طرد مهم‌اند؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی (BPD) معمولاً تجربه‌ای مستمر از احساس ناکامی و شکست در ابعاد مختلف زندگی خود—شخصی، تحصیلی، شغلی و بین‌فردی—دارند. اما پرسش اینجاست که چه عواملی این احساس شکست را در آن‌ها تشدید می‌کند؟

در سال ۲۰۲۵، پژوهشی علمی در نشریه نوآوری‌های اخیر در روان‌شناسی منتشر شد که توسط دکتر پیمان دوستی (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب) و دکتر نرگس حسینی‌نیا (مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب) انجام شده است. این مطالعه با هدف بررسی سه عامل روان‌شناختی انجام شد که احتمال می‌رود در شکل‌گیری احساس شکست در افراد دارای BPD نقش داشته باشند:
۱. تعویق‌کاری
۲. عدم برنامه‌ریزی
۳. حساسیت به طرد شدن

یافته‌های این تحقیق نشان داد که تعویق‌کاری و حساسیت به طرد دو عامل اصلی در پیش‌بینی احساس شکست در این افراد هستند. در مقابل، عدم برنامه‌ریزی نقشی در این احساس نداشت. به عبارتی، برخی از شرکت‌کنندگان با وجود اینکه برنامه‌ریزهای توانمندی بودند، همچنان احساس شکست را تجربه می‌کردند؛ بررسی دقیق‌تر نشان داد که موضوع اصلی، تأخیر در انجام به‌موقع کارها و آسیب‌پذیری نسبت به طرد شدن از سوی دیگران است، نه صرفاً نداشتن برنامه.

افراد دارای اختلال شخصیت مرزی اغلب به‌دلایل هیجانی و روان‌شناختی، انجام کارهای مهم را به تأخیر می‌اندازند، و این تأخیر خود به منبعی برای احساس ناکامی تبدیل می‌شود. از سوی دیگر، حساسیت بالا به طرد باعث می‌شود که آن‌ها در روابط روزمره دچار واکنش‌های افراطی، سوءتفاهم یا قطع ارتباط شوند، که این نیز تجربه شکست را تشدید می‌کند.

چه باید کرد؟

این پژوهش پیام روشنی برای درمانگران دارد: مداخلاتی که بر کاهش تعویق‌کاری و حساسیت به طرد تمرکز دارند، می‌توانند در کاهش احساس شکست در افراد دارای BPD مؤثر باشند. رویکردهای موج سوم روان‌درمانی همچون:

  • درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
  • درمان متمرکز بر شفقت (CFT)
  • طرحواره‌درمانی
  • رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT)

از جمله ابزارهای نیرومند و اثربخش در این زمینه هستند.

این تحقیق یادآوری می‌کند که بسیاری از رفتارهایی که در ظاهر به شکل اهمال‌کاری یا ضعف در مدیریت زمان دیده می‌شوند، در واقع ریشه در لایه‌های عمیق‌تری از درد هیجانی، ترس از طرد، و اجتناب از تجربه دارند. شناخت و درک این فرآیندهای زیربنایی، راه را برای درمانی انسانی‌تر، مؤثرتر و متناسب با تجربه زیسته این افراد باز می‌کند.

منبع:

https://doi.org/10.22034/rip.2024.470595.1051

احساس تنهایی در اختلال شخصیت مرزی؛ چه عواملی آن را پیش‌بینی می‌کنند؟

اختلال شخصیت مرزی (BPD) یکی از چالش‌برانگیزترین اختلالات روان‌شناختی است که با ناپایداری هیجانی، روابط بین‌فردی آشفته، و رفتارهای تکانه‌ای شناخته می‌شود. یکی از ویژگی‌های کمتر بررسی‌شده اما بسیار مهم در این اختلال، احساس مزمن تنهایی است؛ احساسی که حتی در حضور دیگران نیز تجربه می‌شود. اما چه عواملی در شکل‌گیری این احساس نقش دارند؟

در پژوهشی که سال ۱۴۰۴ توسط دکتر پیمان دوستی (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب) و دکتر نرگس حسینی‌نیا (مدرس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب) انجام شده، تلاش شد تا عوامل روان‌شناختی مؤثر بر احساس تنهایی در افراد مبتلا به BPD شناسایی شوند. پژوهشگران این احساس را با چهار مؤلفه اصلی مورد بررسی قرار دادند:

  1. احساس خصومت
  2. حساسیت به طرد
  3. رفتارهای تکانه‌ای
  4. حالات خلقی (افسرده، آرام، شادکام)

روش پژوهش:

در این مطالعه توصیفی-همبستگی، از بین ۳۵۷ مراجعه‌کننده به یک مرکز روان‌شناسی که بر اساس یک فراخوان به پژوهش دعوت شده بودند، ۸۲ نفر بر اساس معیارهای DSM-5-TR تشخیص BPD گرفتند و از ابزارهایی استاندارد برای سنجش استفاده شد. همچنین تحلیل داده‌ها با روش رگرسیون چندگانه انجام شد.

یافته‌های کلیدی:

  • احساس خصومت، حساسیت به طرد، خلق افسرده و خلق آرام توانستند به‌طور معنادار احساس تنهایی را در این افراد پیش‌بینی کنند.
  • خلق شادکام به صورت معکوس پیش‌بینی‌کننده احساس تنهایی بود؛ یعنی هرچه شادکامی بیشتر، احساس تنهایی کمتر.
  • رفتارهای تکانه‌ای علی‌رغم ارتباط نظری با مشکلات بین‌فردی، نقش معناداری در پیش‌بینی احساس تنهایی نداشتند.

تفسیر روان‌شناختی:

به نظر می‌رسد افرادی با اختلال شخصیت مرزی، حتی در جمع نیز احساس طرد و دیده‌نشدن می‌کنند. نوسانات خلقی (به‌ویژه خلق افسرده و عدم آرامش هیجانی) و تمایلات خصمانه نسبت به دیگران، احساس «تنهایی درونی» را در آن‌ها تشدید می‌کند. در مقابل، وقتی فرد تجربه خلق شاد دارد، روابط را مثبت‌تر تفسیر کرده و کمتر احساس طرد یا انزوا می‌کند.

نتیجه‌گیری بالینی:

این پژوهش، شناخت دقیق‌تری از تجربه تنهایی در افراد دارای BPD ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که احساس تنهایی این افراد لزوماً به کم‌بودن روابط اجتماعی مربوط نیست، بلکه به تجربه درونی آن‌ها از طرد و ناپایداری هیجانی گره خورده است. این یافته‌ها می‌توانند به طراحی مداخلات روان‌درمانی دقیق‌تر کمک کنند؛ به‌ویژه با تمرکز بر مدیریت خلق، افزایش تاب‌آوری هیجانی و کاهش حساسیت به طرد.

ارجاع به این مقاله:

دوستی، پیمان.، حسینی نیا، نرگس. (۱۴۰۴) .احساس تنهایی افراد دارای اختلال شخصیت مرزی: پیش بینی بر اساس احساس خصومت، حساسیت به طرد، رفتارهای تکانه‌ای و حالات خلقی. مهارت های روانشناسی تربیتی، ۲(۱۶)، ۱۵-۲۴.

بررسی و توصیف ذهنیت قربانی در افراد دارای اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک وضعیت روانی شایع در محیط‌های بالینی و عمومی است. به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از افراد مبتلا به BPD ذهنیت قربانی را در طول سال‌های زندگی خود به همراه دارند. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی و توصیف ذهنیت قربانی در افراد مبتلا به BPD انجام شد. این پژوهش از روش کیفی به شیوه تحلیل محتوا استفاده کرد. اطلاعات به دست آمده سازماندهی و سپس داده‌های جمع آوری شده طبقه بندی شدند. یافته‌ها نشان داد که ذهنیت قربانی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در ۵ دسته قرار می گیرد که با ۱۲ حالت و ۳۰ شاخص توصیف می شود.

۵ دسته به دست آمده شامل موارد زیر است:

 ۱) عدم مسئولیت پذیری:

مانند سرزنش شرایط بیرونی، عدم پذیرش مسئولیت پیامدهای اعمال و انتخاب های خود و احساس مظلومیت و مورد بی عدالتی قرار گرفتن

۲) باور به شکست خورده بودن در زندگی:

مانند انجام ندادن تلاش کافی برای بهبود وضعیت و بی اهمیت دانستن دستاوردها

۳) سرزنش دیگران و ایجاد احساس گناه در آنها:

مانند توقعات بالا از دیگران داشتن، مداوم احساس مورد حمله یا انتقاد قرار گرفتن و بیان اینکه هیچ کس مرا نمی فهمد

۴) احساس تنهایی مزمن:

مانند بیان اینکه هیچکس من را نمی خواهد و یا بیان اینکه هیچ کس به من کمک نکرده و حمایت نمی کند

۵) احساس مزمن مورد سوء استفاده قرار گرفتن:

مانند بیان اینکه در بیشتر روابطم، دیگران از من سوء استفاده می کنند یا بیان اینکه دیگران تا زمانی که به من نیاز دارند مرا می خواهند.

از تجزیه و تحلیل داده‌های این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که داشتن ذهنیت قربانی نقش آفرینی نیست، بلکه فرد مبتلا به BPD عمیقاً به آن اعتقاد دارد و این می تواند شبیه به طرحواره‌ای در مورد من قربانی هستم باشد.

ارجاع به این مقاله:

Dousti, Peyman., Hosseininia, Narges. (2025). Examining and Describing the Victim Mentality in People with Borderline Personality Disorder. Recent Innovations in Psychology. ۲(۱), ۲۶-۳۲. ۱۰.۲۲۰۳۴/rip.2024.459160.1035

دانلود این مقاله

پرسشنامه سازگاری با درد مزمن (ACPQ)

پرسشنامه سازگاری با درد مزمن[۱] (ACPQ) توسط زوادیلووا و ناتک[۲] (۲۰۰۶) ساخته شد. این ابزار  دارای ۱۸ گویه است که مجموع آنها نمره کلی سازگاری با درد مزمن را تشکیل می دهد. همچنین این ابزار سه خرده مقیاس ۱) ادراک از خود، ۲) درک محدودیت‌ها و ۳) درک تحمل را نیز مورد سنجش قرار می دهد. شیوه نمره گذاری این ابزار به روش لیکرت ۴ درجه ای می باشد که گزینه کاملا مخالفم نمره (۴) و کاملا موافقم نمره (۱) را کسب می کند. در مطالعه‌ی زوادیلووا و ناتک (۲۰۰۶)، آلفای کرونباخ در خرده مقیاس‌های ادراک از خود (۰/۸۹)، ادراک محدودیت‌ها (۰/۸۲) و ادراک تحمل (۰/۸۴) بود. این ابزار در ایران توسط حسینی نیا، دوستی و پیرییی (۱۴۰۳) هنجاریابی شده است و در پژوهش آنها آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه برابر با ۰/۹۰ و برای خرده مقیاس‌های ادراک از خود، درک محدودیت‌ها و درک تحمل به ترتیب ۰/۸۹، ۰/۹۰ و ۰/۸۵ به دست آمد. همچنین یافته آنها نشان داد میان مولفه‌های سازگاری با درد مزمن همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (۰.۰۱>P) و پرسشنامه سازگاری با درد مزمن (ACPQ)، دارای روایی و پایایی مطلوبی در جامعه‌ی ایرانی می باشد.

منابع

حسینی نیا, نرگس, دوستی, پیمان, & پیریایی, نرگس. (۱۴۰۳).  ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه سازگاری با درد مزمن.  نوآوری های اخیر در روان‌شناسی ، ۱(۳)،  .47-59.  https://doi.org/10.22034/rip.2024.451529.1019 Zavadilová R., Knotek P. (2006).  Adaptation on chronic pain questionnaire. Journal of Bolest, ۹. ۲۸-۳۳. https://www.researchgate.net/publication/290031637_Adaptation_on_chronic_pain_questionnaire


[۱]. Adaptation on Chronic Pain Questionnaire

[۲]. Zavadilová & Knotek

مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی و آموزش با رویکرد تلفیقی پذیرش و تعهد با طرحواره‌درمانی بر تکانشگری و ذهنیت‌های طرحواره‌ای افراد دارای اختلال شخصیت ‌مرزی

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی گروه درمانی و دوره‌ی آموزشی با رویکرد تلفیقی پذیرش و تعهد با طرحواره درمانی بر تکانشگری و ذهنیت‌های طرحواره‌ای افراد دارای اختلال شخصیت مرزی انجام شد. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه آماری شامل تمامی مراجعه کنندگانِ یک مرکز خدمات روان‌شناختی در پاییز و زمستان ۱۴۰۲ از طریق فراخوان به تعداد ۳۵۷ نفر بودند و به روش نمونه گیری هدفمند تعداد ۴۵ نفر با تشخیص اختلال شخصیت مرزی طی مصاحبه بالینی غربالگری شدند. به دلیل انصراف برخی داوطلبین، داده‌های ۳۶ نفر در ۳ گروه‌ ۱۲ نفری تحلیل شد. گروه‌های آزمایشی ۱۰ جلسه مداخله دریافت کردند. ابزارهای سنجش شامل مقیاس تکانشگری بارت (BIS-11) و پرسشنامه ذهنیت‌های طرحواره‌ای (SMQ) بود. تحلیل داده‌ها با کوورایانس چند متغیری انجام شد. نتایج نشان داد در ذهنیت والد پرتوقع، گروه درمانی اثربخش بود (۰.۰۵>P) اما دوره‌ی آموزشی اثربخشی نداشت (۰.۰۵<P). در متغیرهای ذهنیت کودک عصبانی، محافظ بی‌تفاوت، بزرگسال سالم و رفتارهای تکانه‌ای، هر دو روش اثربخش بودند (۰.۰۵>P) و اثربخشی روش‌ها تفاوت معناداری نداشت (۰.۰۵<P). در متغیر‌های ذهنیت‌ کودک آسیب دیده، کودک تکانه‌ای، کودک شاد و والد تنبیه‌گر، هر دو روش اثربخش بودند (۰.۰۵>P) اما گروه درمانی تأثیر بیشتری داشت. از این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که گروه درمانی و دوره آموزشی با رویکرد تلفیقی پذیرش و تعهد و طرحواره درمانی برای افراد دارای اختلال شخصیت مرزی مفید است، اما گروه درمانی مزایای بیشتری برای این افراد دارد.

دانلود مقاله

شیوه های ارجاع به این مقاله

APA:

دوستی, شبنم, دوستی, پیمان, & یاوری, امیرحسین. (۱۴۰۳). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی و آموزش با رویکرد تلفیقی پذیرش و تعهد با طرحواره‌درمانی بر تکانشگری و ذهنیت‌های طرحواره‌ای افراد دارای اختلال شخصیت ‌مرزی. نوآوری های اخیر در روان‌شناسی۱(۲), ۵۸-۷۱. doi: 10.22034/rip.2024.194127

VANCOUVER:

دوستی, شبنم, دوستی, پیمان, یاوری, امیرحسین. مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی و آموزش با رویکرد تلفیقی پذیرش و تعهد با طرحواره‌درمانی بر تکانشگری و ذهنیت‌های طرحواره‌ای افراد دارای اختلال شخصیت ‌مرزی. نوآوری های اخیر در روان‌شناسی, ۱۴۰۳; ۱(۲): ۵۸-۷۱. doi: 10.22034/rip.2024.194127

اثربخشی مدل تلفیقی پذیرش و تعهد و طرحواره درمانی بر احساس تنهایی و حل مساله اجتماعی افراد مبتلا به اختلال سوگ طولانی مدت

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان تلفیقی پذیرش و تعهد با طرحواره درمانی بر احساس تنهایی و حل مساله اجتماعی افراد دارای اختلال سوگ طولانی مدت بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه افرادی بود که طبق معیارهای DSM 5-TR، اختلال سوگ طولانی مدت را تجربه می­کردند و طی فراخوان در سال ۱۴۰۱ به کلینیک پذیرش و تعهد تهران مراجعه کردند. از جامعه مذکور، تعداد ۲۰ نفر از افرادی دارای ملاک‌های ورود به پژوهش، به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه ۱۰ نفره گمارش شدند. گروه آزمایش به مدت ۱۰ جلسه ۱۲۰ دقیقه‌ای و هفته‌ای یک بار، تحت مداخله درمان تلفیقی پذیرش و تعهد با طرحواره درمانی قرار گرفتند. گروه گواه تا پایان جلسات هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های احساس تنهایی  (UCLA) راسل و کوترونا (۱۹۸۰) و حل مساله اجتماعی (SPSI-R) دزوریلا و نزو (۱۹۹۰) بود. به منظور تحلیل داده‌ها، از تحلیل کوورایانس چند متغیری استفاده شد. یافته­ها نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون احساس تنهایی و حل مساله اجتماعی در دو گروه آزمایش و گواه در سطح ۰۵/۰>P تفاوت معناداری وجود دارد. از این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که این درمان، می‌تواند یک شیوه کارآمد برای کار با افراد دارای اختلال سوگ طولانی مدت باشد.

ارجاع به این مقاله:

دوستی، پگاه.، دوستی، پیمان.، یاوری، امیرحسین. (۱۴۰۲). اثربخشی مدل تلفیقی پذیرش و تعهد و طرحواره درمانی بر احساس تنهایی و حل مساله اجتماعی افراد مبتلا به اختلال سوگ طولانی مدت. رویش روان شناسی; ۱۲ (۱۱) :۱۶۱-۱۷۰.

Dousti, P., Dousti, P., Yavari, A. (2024). The effectiveness of the integrated model of acceptance and commitment and schema therapy on the feeling of loneliness and social problem solving of people with Prolong Grief Disorder. Rooyesh; 12 (11) :161-170

دریافت فایل مقاله

مقایسه درمان حمایتی-آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد با گروه درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی مدیریت وزن افراد دارای اضافه وزن یا چاقی

هدف این پژوهش مقایسه درمان حمایتی-آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد با گروه درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی مدیریت وزن در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افرادی بود که در بازه زمانی اسفند ۱۳۹۹ تا اردیبهشت ۱۴۰۰ طی فراخوان به تعداد ۳۸ نفر به کلینیک روان‌شناسی پذیرش و تعهد مراجعه کردند. از جامعه مذکور، تعداد ۳۰ نفر از افرادی که دارای ملاک‌های ورود به پژوهش بودند، به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب، و به شکل تصادفی در سه گروه ۱۰ نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) گمارش شدند. ابزار سنجش این پژوهش، پرسشنامه خودکارآمدی مدیریت وزن (WELSQ) بود. به منظور تحلیل داده‌ها، از تحلیل کوورایانس چند متغیری استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که در هر دو گروه آزمایش، میانگین نمرات پس آزمون نسبت به پیش آزمون تغییر کرده بود (۰۵/۰>P). همچنین مقایسه زوجی گروه‌ها نشان داد که در خرده مقیاس خودکارآمدی هنگام فعالیت‌های مثبت، اثربخشی درمان حمایتی-آفلاین بیشتر از گروه درمانی آنلاین بود (۰۵/۰>P). در خصوص نمره کلی مدیریت وزن و سایر خرده مقیاس‌ها، بین اثربخشی این دو روش تفاوت معناداری یافت نشد (۰۵/۰<P). از این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت چنانچه افراد مبتلا به اضافه وزن تمایلی به دریافت مداخلات حضوری نداشتند، می‌توان از مداخلات غیر حضوری به عنوان یک راهکار جایگزین استفاده نمود.

شیوه های ارجاع به این مقاله:

حسینی نیا، نرگس.، دوستی، پیمان.، دوستی، پگاه.، دوستی، شبنم.، غنی موخر، مجتبی. (۱۴۰۲). مقایسه درمان حمایتی-آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد با گروه درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی مدیریت وزن افراد دارای اضافه وزن یا چاقی. رویش روان شناسی; ۱۲ (۱) :۲۱۷-۲۲۶

Hosseininia, N., Dousti, P., Dousti, P., Dousti, S., Qanimoakher, M. (2023). Comparison of supportive-offline therapy focused on acceptance and commitment and online group therapy based on acceptance and commitment on weight management self-efficacy in overweight or obese people. Rooyesh; 12 (1) :217-226

دریافت فایل مقاله

مقایسه تاثیر درمان انفرادی و گروهی پذیرش و تعهد بر اختلال حمله وحشت‌زدگی و هراس

این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر درمان انفرادی و گروهی ACT بر دو اختلال وحشت‌زدگی و آگورافوبیا صورت گرفت. طرح پژوهشی این مطالعه نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش، بدون گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه مراجعین یکی از کلینیک های روان شناسی شهر تهران در بازه زمانی بهمن ۱۳۹۶ تا خرداد ۱۳۹۷ با تشخیص اختلال وحشت‌زدگی، و آگورافوبیا طبق معیارهای DSM5 و پاسخ به پرسشنامه وحشت‌زدگی و آگورافوبیا Barlow & Zinbarg (1996) بود. نمونه پژوهشی این مطالعه، ۶ نفر برای مداخله انفرادی و ۱۰ نفر برای مداخله گروهی بود که به روش نمونه گیری داوطلبانه، از جامعه مذکور انتخاب شد. مداخله انفرادی برای هر فرد به مدت ۸ جلسه ۶۰ دقیقه‌ای و مداخله گروهی به مدت ۸ جلسه ۱۲۰ دقیقه‌ای به طول انجامید. تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها با روش آمار توصیفی و جهت استنباط آنها از تحلیل کوواریانس به وسیله نرم افزار SPSSv.22 استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهندکه درمان‌گروهی پذیرش و تعهد در متغیرهای وحشت‌زدگی، هراس اجتماعی و ترس از مکان‌های شلوغ تاثیر بیشتری نسبت به درمان انفرادی دارد، اما در خصوص ترس‌های درونی، بین درمان‌گروهی و درمان انفرادی تفاوت معناداری یافت نشد. بر اساس این یافته ها می‌توان گفت متغیرهایی که در آنها درمان‌گروهی موثرتر هستند، بیشتر به روابط بین فردی مربوط هستند اما ترس درونی بیشتر به مشکلات فردی معطوف می‌باشد.

ارجاع به این مقاله:

دوستی، پیمان.، قدرتی، گلناز.، ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۴۰۱). مقایسه تاثیر درمان انفرادی و گروهی پذیرش و تعهد بر اختلال حمله وحشت‌زدگی و هراس. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی۲۳(۳), ۲۸-۳۷.

دانلود این مقاله

توسعه یک درمان حمایتی- آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد و تاثیر آن بر خودکارآمدی مدیریت وزن در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی

دکتر پیمان دوستی، نرگس حسینی نیا

هرچند یافته های پژوهشی نشان می دهد مداخلات روانشناختی آنلاین می تواند جایگزین مناسبی به جای مداخلات حضوری باشد، اما هنوز عده ای محدودیت های زمانی ای برای عضو شدن در یک گروه حمایت اجتماعی حتی به شکل آنلاین دارند. لذا این پژوهش در ابتدا با هدف توسعه یک درمان حمایتی- آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد صورت گرفت و سپس به بررسی تاثیر آن بر خودکارآمدی مدیریت وزن در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی پرداخت. توسعه درمان حمایتی آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد بدین صورت بود که در قسمت مداخله آفلاین، ویدئوهای آموزشی و برخی کاربرگ ها برای ۷ جلسه بر اساس اصول و تمرین های پذیرش و تعهد ایجاد شد و به صورت هفتگی در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت. مدت زمان هر ویدئو حدود ۳۰ دقیقه بود. در قسمت حمایتی این درمان، پیگیری های تلفنی هفتگی با آزمودنی ها صورت گرفت که طی آن روند پیشرفت آزمودنی ها بررسی و به سوالات احتمالی آنها پاسخ داده می شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه داوطلبینی بودند که طی فراخوان به تعداد ۲۷ نفر به این پژوهش دعوت شدند. از جامعه مذکور تعداد ۲۰ نفر که ملاک های ورود به مطالعه را داشتند، وارد پژوهش شدند. داوطبین قبل از مداخلات و بعد از مداخلات به پرسشنامه خودکارآمدی مدیریت وزن کلارک و همکاران (۱۹۹۱) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که درمان حمایتی- آفلاین متمرکز بر پذیرش و تعهد بر خودکارآمدی مدیریت وزن، و تمام خرده مقایس های آن اثر گذار است (p<0.05). از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مداخلات حمایتی-آفلاین می توانند جایگزینی اثربخش برای برخی مداخلات روانشناختی حضوری یا آنلاین خصوصا در دوران پاندمی کرونا باشند.

دانلود این مقاله

ارجاع به این مقاله:

Dousti P. & Hosseininia N. (2022). Developing a Supportive-Offline Therapy Focused on Acceptance and Commitment and Its Effect on Self-Efficacy in Weight Management in Overweight or Obese Individuals. International Journal of Indian Psychology, ۱۰(۱), ۰۸۲-۰۹۰.

DIP:18.01.008.20221001, DOI:10.25215/1001.008

مقایسۀ اثربخشی مدل بومی‌شده پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت با مدل غیربومی این درمان بر علائم اختلال استرس پس از سانحه در زنان

این پژوهش با هدف مقایسۀ اثربخشی مدل بومی‌شدۀ پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت با مدل غیربومی این درمان بر علائم اختلال استرس پس از سانحه در زنان صورت گرفت. روش این پژوهش آزمایشی و ازجمله طرح‌های پیش‌آزمون-پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش همۀ زنان داوطلب مراجعه‌کننده به کلینیک آوای دوستی در بازۀ زمانی مهر تا دی ماه ۱۳۹۷ به تعداد ۲۰۰ نفر بود که از طریق فراخوان به این پژوهش دعوت شدند. نمونۀ تحقیق شامل ۴۲ نفر از بین داوطلبین ذکر شده بود که به روش هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی به سه گروه تقسیم گردیدند. یکی از گروه‌های آزمایش تحت ۸ جلسه درمان ۱۲۰ دقیقه‌ای مدل بومی‌شدۀ پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت قرار گرفت. گروه آزمایش دوم نیز این مداخله را با مدل غیربومی‌شده همین درمان دریافت نمود. گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. به‌منظور سنجش داوطلبین از معیارهای DSM V برای تشخیص PTSD و پاسخ به پرسشنامه اختلال استرس پس از سانحه (Berislin, Lonner & Thorndike, 1973) استفاده شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی سیداک استفاده شد. یافته‌ها نشان داد میانگین تغییرات در سه خرده مقیاس مشکل در ارتباط بین فردی، مشکل در مهار عاطفی و افسردگی در گروه تحت مداخله با مدل بومی بیشتر از مدل غیربومی است (۰۵/۰>P). در خرده مقیاس خاطرات رخنه کننده، چنین تفاوتی در گروه‌های آزمایش مشاهده نشد. همچنین هر دو گروه آزمایش تغییرات معناداری برای همه متغیرها نشان دادند که در گروه کنترل مشاهده نگردید (۰۵/۰>P).

ارجاع به این مقاله:

دوستی, پیمان, خلعتبری, جواد, باصری, احمد, پروین گنابادی, بهرام. (۱۴۰۰). مقایسۀ اثربخشی مدل بومی‌شده پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت با مدل غیربومی این درمان بر علائم اختلال استرس پس از سانحه در زنان. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی, ۲۲(۱), ۳۰-۴۲. doi: 10.30486/jsrp.2019.1866742.1804